چطور بهتر مطالعه کنیم؟ | استراتژی های ساده برای افزایش بهره وری مطالعه
یکی از فواید مطالعه اینه که به ما این امکان رو میده تا بهترین چیزهایی که دیگران قبلاً کشف کردن رو یاد بگیریم و در خودمون پیاده‌سازی کنیم. البته این فقط زمانی ممکنه که بتونیم درس‌ها و نکاتی رو که از مطالعمون به دست میاریم رو به یاد داشته باشیم و به کار ببندیم.
این مقاله راه‌هایی رو براتون توضیح میده که چطور از مطالعه‌تون بیشترین بهره رو ببرین. فرقی نمی‌کنه که دارین یک کتاب علمی می‌خونین، یک کتاب درسی مدرسه، یا یک مقاله. ما در مورد میزان مطالعه هر کتاب، سطوح مختلف مطالعه، انتخاب کتاب‌های مناسب، بهبود درک مطلب و یادآوری و یادداشت‌برداری مؤثر صحبت می‌کنیم.
”در تمام زندگیم، هیچ فرد متخصصی رو ندیدم که دائماً در حال مطالعه نباشه“
چارلی مانگر_وکیل، کارآفرین و میلیاردر آمریکایی
کتاب بد رو رها کن
یه نوشته خوب خودش می‌خونه — نمی‌تونی از خوندنش دست بکشی. ولی یه نوشته بد، حس یه کار اجباری بهت میده. یه نوشته خوب رو بلافاصله حس می‌کنی. نه تنها پر از ایده و بینشه، بلکه تو رو به جلو می‌کشه. دلت می‌خواد جمله بعدی رو بخونی.
ول کردن چیزی سخت‌تر از چیزیه که به نظر می‌رسه. مثلاً، به جای اینکه یه کتاب رو ول کنیم و دور بیندازیم، اغلب اوقات اون رو روی میز کنار تختمون می‌ذاریم، که مثل یه یادآور بصری از چیزیه که فکر می‌کنیم باید تموم کنیم قبل از اینکه کتاب جدیدی شروع کنیم.
وقتی صحبت از مطالعه میشه، نیازی نیست که چیزی رو که شروع کردی تموم کنی. می‌تونی ولش کنی.
وقتی متوجه بشی که می‌تونی بدون احساس گناه از خوندن یک نوشته بد دست بکشی، همه چی تغییر می‌کنه.
اینجوری فکر کن: تمام وقتی که صرف خوندن چیزی بد می‌کنی، به قیمت خوندن چیزی خوبه دو بار خوندن یک کتاب عالی بهتر از خوندن ده کتاب متوسطه وقتی صحبت از کتاب خوندن میشه، یه فلسفه ساده وجود داره: کتاب‌های زیادی رو برانداز کن. چندتایی رو بخون. بهترین‌ها رو دو بار بخون.
سطوح مختلف مطالعه
خوندن کلمات روی صفحه (یا نمایشگر) قسمت آسون کاره. ما اینو تو مدرسه ابتدایی یاد گرفتیم. ولی وقتی صحبت از مطالعه میشه، “خوندن” شروع کاره. تو باید سطوح جدیدی از مطالعه رو باز کنی نیازی نیست همه مطالب به یک شکل خونده بشن. سازگار کردن نحوه خوندنت با چیزی که می‌خونی، هم توی وقتت صرفه‌جویی می‌کنه و هم بهتر یاد می‌گیری
نیازی نیست همه مباحث با یک تمرکز و شدت خونده بشن. بعضی کتاب‌ها فقط یک نگاه اجمالی نیاز دارن، در حالی که بعضی‌ها توجه کامل رو می‌طلبن میزان تلاشی که می‌کنی به این بستگی داره که چی می‌خونی و چرا داری می‌خونیش
سطوح مختلف مطالعه چهار رویکرد رو ارائه می‌دن (از آسون‌ترین تا سخت‌ترین)
مطالعه برای سرگرمی — سطح خوندنیه که توی مدارس به ما آموزش داده شده
مطالعه برای اطلاع — یک خوندن سطحی. یه نگاهی میندازی، حس مطلب رو می‌گیری، و خلاصه‌ای از گفته هارو درک می‌کنی.
مطالعه برای فهمیدن — اصلی‌ترین بخش مطالعست و اینجاست که واقعا روی مطالب فکر می‌کنی و اونها رو هضم می‌کنی.
مطالعه برای تسلط — اگه فقط یه کتاب در مورد یه موضوع بخونی، احتمالاً نقاط کور زیادی توی دانشت پیدا می‌کنی. خوندن ترکیبی یعنی خوندن کتاب‌ها و مقالات مختلف در مورد یک موضوع، یافتن و ارزیابی تناقض‌ها و شکل‌دهی یک نظر. مطالعه خوب، تلاش زیادی می‌خواد. باید انتخاب کنی کجا این تلاش رو به کار ببری تا بهترین بازگشت رو داشته باشی.
اتفاقا یکی از نکاتی که تو ایجاد پکیج جامع المپیادلب رعایت کردیم، دقیقا همین نگاه کردن به مطالب مورد سوال در آزمون های مرحله ۱ و ۲ از دید مباحث مختلفه. و در جاهای مختلف دوره ها راجع به تناقضات زیادی که تو ذهن دانش آموزان ممکنه پیش بیاد و حل اون ها صحبت کردیم.
سرعت خواندن
سرعت خوندن واقعا چیز مهمی نیست. این روزا ممکنه با دوره های به اصطلاح تندخوانی زیاد مواجه بشین اما واقعیت اینه که توی دنیای واقعی، هیچکس اهمیتی نمیده که تو چقدر زود می‌خونی یا پارسال یا هفته پیش چند تا کتاب خوندی. تنها چیزی که مهمه اینه که چقدر از خوندنت چیزی یاد گرفتی، چقدر روی مطالبش مسلط شدی و چه چیزایی فهمیدی. البته بدیهیه که توی المپیاد باید حواستون باشه که چقدر تا هر آزمون زمان دارین و مطالعتون رو با توجه بهش تنظیم کنین.
وقتی صحبت از مطالعه میشه، نکته‌ی اصلی انتخاب یک منابع خوبه.
زمان چیزهایی که جواب می‌دن رو از چیزهایی که جواب نمی‌دن جدا می‌کنه. و نیازی نیست وقتت رو روی کتاب‌هایی که دووم نمیارن تلف کنی. زمان کتاب‌هایی رو که ارزش خوندن عمیق رو دارن از اونهایی که باید روی سطح بمونن یا نادیده گرفته بشن جدا می‌کنه. اما وقتی زمانمون کم باشه، فرصت امتحان کردن کتاب‌ها و انتخاب کتابی که به دردمون می‌خوره رو نداریم. برای همین بهتره که سعی کنیم از منابعی که قبلا جوابشون رو پس دادن استفاده کنیم. خصوصا اینکه الان اکثر چیزهایی که از کتاب‌های نیاز داریم رو می‌تونیم به سرعت و به راحتی به صورت آنلاین پیدا کنیم. مثلا آماده شدن برای مرحله یک و دو با پکیج جامع، حدودا به ۵ ماه زمان نیاز داره ولی همین آماده سازی اگه صرفا با منابع و کتاب‌های دیگه باشه، ممکنه بیشتر از یک سال طول بکشه و اونجور که باید هم جواب نده.
وقتی هر سال حداقل ۱۰ نفر (از ۴۰ نفر) دارن با دوره های المپیادلب مدال می‌گیرن، چرا تو جزوشون نباشی؟!
چرا وقتی میشه راحت به مدال رسید، خودت رو بین منابع مختلف سردرگم کنی؟!
برای آشنایی با پکیج جامع، بهترین منبع المپیاد زیست، کلیک کن
سیستم یادداشت‌برداری که هیچ‌وقت یاد نگرفتین
بزرگ‌ترین تغییری که می‌تونین برای بیشتر بهره بردن از کتاب‌ها یا دوره ها ایجاد کنین، استفاده از روش کشیدن نقشه ذهنی برای یادداشت‌برداریه. این روش درک شما رو ۱۰ برابر می‌کنه و روی هزاران نفر آزمایش شده.
نحوه کار به این شکله:
قبل از اینکه شروع به دیدن یک دوره یا خوندن یک کتاب جدید کنین، یک برگه خالی بردارین و بنویسین که در مورد این مبحث چی می‌دونین – یک نقشه ذهنی بکشین.
بعد از اینکه یک جلسه رو تموم کردین، چند دقیقه وقت بگذارین و با خودکار رنگی دیگه ای به نقشه اضافه کنین که چیا یاد گرفتین.
قبل از اینکه جلسه بعدی رو شروع کنین، صفحه جلسه پیش رو مرور کنین.
وقتی همه جلسات تموم شد، این ‘برگه‌های خالی‘ رو داخل یک کلاسور قرار بدین و به طور دوره‌ای مرور کنین.
نمونه ای از این تکنیک رو می‌تونین در این تصویر ببینین:
چرا این روش اینقدر خوب جواب میده؟
کشیدن نقشه ذهنی، مغز شما رو برای چیزی که قراره بخونین آماده می‌کنه و به شما نشون میده که چی دارین یاد می‌گیرین.
وقتی اولین بار با یک برگه خالی شروع می‌کنین، مجبور می‌شین حافظتون رو جستجو کنین و هر آنچه که درباره یک موضوع می‌دونین (یا فکر می‌کنین که می‌دونین) روی کاغذ بیارین. وقتی می‌خونین، می‌بینین که این درک با اضافه شدن دانش جدید به شما رشد می‌کنه
نکته جالب اینه که نه تنها دانش جدید اضافه می‌کنین، بلکه چیزایی که فکر می‌کردین می‌دونین و معلوم شد که اینطور نیست رو حذف می‌کنین
مرور آنچه که در مورد یک موضوع می‌دونین، همچنین چیزایی که بعد از یک جلسه یاد گرفتین، نه تنها حافظه و بازیابی را بهبود می‌بخشه بلکه به لایه‌بندی و ارتباط دادن نکات کمک می‌کنه.(10 نکته برای اینکه درست مرور کنید!)
اگر قبل از شروع هیچ چیزی درباره موضوع نمی‌دونین، نگران نباشین. می‌تونین از مطالب جلسه اول برای شروع استفاده کنین. اما خیلی مهمه که قبل از شروع یه کنکاشی توی ذهنتون انجام بدین و اگه چیزی پیدا کردین بنویسینش.
اینجا یک روش خیلی ساده برای یادداشت حین مطالعه وجود داره.
در انتهای هر فصل، چند نکته کوتاه بنویس که ایده‌ی اصلی یا نکات خاص رو خلاصه کنه. از کلمات خودت استفاده کن، نه از کلمات نویسنده. سعی کن با چیزی تو ذهنت مرتبطش کنی – یک مبحث یا یک ایده دیگه. (این به تکنیک فاینمن معروفه) همچنین، هر سوال بی‌پاسخی که داشتی، یادداشت کن. (خلاصه نویسی برای المپیاد زیست | 4 نکته ی مهم و اساسی )
وقتی یک فصل تموم شد، یک هفته اون رو کنار بگذار.
هفته بعد تمام یادداشت‌هات رو مرور کن. در بسیاری موارد، خواندن یادداشت‌هات به اندازه خوندن دوباره مطالب خوبه.
مطالعه بیشتر
اگه همیشه در حال یادگیری نباشی، نمی‌تونی به جایی که می‌خوای برسی. یکی از بهترین راه‌ها برای یادگیری و تسلط، پیوستگیه.
دیدگاهتان را بنویسید